IP Koruma Sınıfı
IP Code (IP Kodu)’nun açılımı “international protection code (uluslararası koruma kodu)” ya da “ingress protection code (giriş koruma kodu)” olarak geçer.
Açılımlarından da anlaşılacağı üzere IP koruma sınıfı elektrikle çalışan aletlerin dış etkenlere karşı dayanıklılığını belirlemek için Avrupa Komisyonu (CENELEC – Comité Européen de Normalisation Electrotechnique) tarafından geliştirilmiş uluslararası bir standarttır.

Güvenli çalışma şartlarını belirtmek için elektrikli ürünlere IP kodu verilmelidir.
IP derecesi 2 veya 3 basamaklı bir sayıdır; 3. basamak IEC 60529’da yer almadığı için çoğunlukla kullanılmaz.
Farklı etkilere karşı dayanıklılığı kolay ifade edebilmek için;
IP derecelendirmesinde her bir basamak ayrı bir etkiye karşı korumayı ve basamaklardaki sayılar korumanın derecesini belirtir.
IP Sınıflandırmasında kullanılan basamakların anlamları:
1. Katı cisimlere karşı koruma
2. Sıvılardan koruma
3. Mekanik etkilerden koruma
(IEC 60529’da yer almadığı için çok sık kullanılmaz).
1. Çapı 50 mm (5 cm) olan katı cisme karşı koruma
Tehlikeli bölümlere elin dışı, kalın bir boru, sopa… ve yaklaşık bu kalınlıktaki cisimlerin erişimine karşı koruma.

2. Çapı 12,5 mm olan katı cisme karşı koruma
Tehlikeli bölümlere parmak, dolmakalem arkası… ve yaklaşık bu kalınlıktaki cisimlerin erişimine karşı koruma.

3. Çapı 2,5 mm olan katı cisme karşı koruma
Tehlikeli bölümlere tornavida, ortalama bir kablonun erkek ucu… ve yaklaşık bu kalınlıktaki cisimlerin erişimine karşı koruma.

4. Çapı 1 mm olan katı cisme karşı koruma
Tehlikeli bölümlere tel, kalem ucu… ve yaklaşık bu kalınlıktaki cisimlerin erişimine karşı koruma.

5. Toza karşı koruma
Tehlikeli bölümlere toz girişini zarar vermeyecek düzeylere indirme.

6. Toz geçirmez
Toz girişi tam anlamıyla engellenmiştir.



Serbest düşen cisimler için:
1 j = 10 × 1 kg × 1 m (1kg = 1000 gr ve 1 m = 100 cm)
Bu formülle cihazların mekanik korumalarını farklı ağırlıklar ve yükseklikler için hesaplayabilmek mümkün.
Basit hesap için ağırlığın etkisiyle yüksekliğin etkisinin aynı olduğu düşünülerek; birine yapılan yarıya düşürme, iki katına çıkarma gibi etkileri diğerine yapılan ters etkiyle dengeleyebilirsiniz.
Örneğin: 0,225 j
15 cm yükseklikten düşen 150 gramlık cisim yerine
30 cm yükseklikten düşen 75 gramlık cisim ya da
1,5 m yükseklikten düşen 15 gramlık cisim düşünülebilir.
Ya da daha nesnel bir örnekle:
3 m yüksekliği olan tavandan yere düşen 7,5 gramlık (örneğin yüzük) düşünülebilir.
Bütün bu bilgileri toparlayıp 3 basamaklı IP kodunu da bir örnekle açıklayacak olursak: IP673
-
-
basamağındaki ‘6’dan katı cisimlere karşı korumasının toz geçirmeyecek seviyede olduğunu
-
-
-
basamağındaki ‘7’den sıvılara karşı korumasının suyun içinde yarım saat kalabilecek düzeyde olduğunu
-
-
-
basamağındaki ‘3’ten mekanik etkilere karşı korumasının 0,5 j’lük mekanik zorlamaya (örneğin 20 cm yükseklikten düşen 250 gr’lık cismin uygulayacağı zorlama) dayanabilecek düzeyde olduğunu anlıyoruz.
-
IP kodları genellikle 2 basamaklı olduğu için 2 basamaklı olanlarını bir örnekle inceleyecek olursak:

-
-
basamağındaki ‘6’dan katı cisimlere karşı korumasının toz geçirmeyecek seviyede olduğunu,
-
-
-
basamağındaki ‘6’dan sıvılara karşı korumasının güçlü su fışkırtmasına karşı koruma düzeyinde olduğunu anlıyoruz.
-