Keşif ve Montaj
Mekân Keşfi
CCTV kameraların istenilen amaca yönelik çalışabilmesi için montaj özellikleri de kamera özellikleri kadar önemlidir. Yanlış yere monte edilen bir kamera teknik özelliklerini uygulamaya geçiremez. Örneğin kapı açıldığında görüş açısı daralan ya da tamamen kapanan bir kamera teknik özellikleri ne olursa olsun işlevini yitirmiş demektir ya da alçak tavanlı bir işletmenin tavanına yerleştirilen kutu kamera olası bir tehlike anında zararlının üzerine yönelmesinde olacağından ve tavana değil ilk bağcı olduğundan çok kolay devre dışı bırakılacaktır.
CCTV kameraları monte edilmeden önce toparlanması gereken teknik ve genel çok fazla bilgi var; bu bilgiler mekân keşfi yapılarak CCTV kamera ile izlenilecek alana uyarlanmalıdır.
Mekân keşfinde dikkat edilmesi gereken önemli noktalar:
1. Görüntülenmek istenen alanın planını çıkarın
Daha önce müşteriden hangi kısımları izlemek, hangi ana noktaları görmek istediğine dair alınan bilgi doğrultusunda kamera ile izlenecek alan mesafelerini ölçün.
İzlenecek obje ile kamera arasındaki mesafeyi öğrendikten sonra ne kadar detayı için hangi lensi kullanmanız gerektiğini küçük bir işlemle anlayabilirsiniz. Böylelikle kameranın beklenileni vermesi için en önemli adımlardan birini atmış olursunuz.
Müşteriye farklı kameralarla alınan görüntüler gösterilerek istenilen görüntünün hangi kalitede ve detayda olduğu konusunda anlaşmaya net olarak varılır.
Örneğin: Şekil 1’deki odada görüntülenecek en önemli kısmın dosyaların yer aldığı dolap olduğunu düşünüyorsunuz ve bu dolaptaki dosyaları yakından görebilmek istiyorsunuz. Yaptığınız ölçüm ve hesaplamalardan sonraki verileriniz şu şekilde: Dolap ile kamera arasındaki mesafe = 7,5 m böylelikle lensinizin görüş açısına karar verebilirsiniz.
Şekil 4’te krokisi görünen bu odanın tamamını görüntülemek istiyorsunuz: kapının yanında bir kasa olduğunu, kasanın net görüntüsüne ihtiyacınız olduğunu, bunun yanında odanın da geniş açılı görünümüne ihtiyacınız olduğunu biliyorsunuz. Kullanmanız gereken kamera çeşidi ve sayısı kasanın oradaki varlığından doğrudan etkileniyor.
2. Kameranın yerleştirileceği yüksekliğe dikkat etmeli ve tehlikeler göz önünde bulundurularak kamera seçiminde doğru karar verilmeli.
– Kameralar çok alçağa yerleştirilmemeli, ulaşmak mümkün değil gibi görülse de kapatıcı sprey boya vs. kamerayı işlevsiz kılabilir.
– Görüntülenmek istenen alanın yerleşim şeklinin önemli öğelerini planınızda belirtin.
Kamera yerleştirilecek alanın şekli özellikle yerleştirilmesi gereken kamera sayısı açısından ve kamera yerlerine net karar verebilmek için önemlidir. Bu nedenle her mekân keşfinin ardından bir mekânın bir planı çıkarılmalı, deneyim ya da görsel zeka gibi dayanaksız ölçümlerle değil, kâğıt üzerinde, farklı denemeler yaparak en doğru yerleşime karar verilmeli. Örneğin L şeklindeki bir alanın tamamını görüntülemek istiyorsanız bunu tek kamerayla yapabilirsiniz belki ama L’nin bir ucunda bir kasa olduğunu not almıştınız; böyle bir durumda ikinci kameraya ihtiyacınızı net olarak görürsünüz.
– Kamerayı belli bir yükseklikten düşük seviyeye kurmak zorunda kalırsanız kutu kamera gibi ayaklarından kolayca kırılabilen bir tür yerine dome kamera tercih edilebilir. Böylece kameranın tahrip edilebilme olasılığı düşürülmüş olur.
3. Kontrol odasının yeri ve koşulları ayarlanmalı
Güvenli ve sağlıklı bir izleme için kontrol odasının yerine ve özelliklerine dikkat etmek gerekmektedir.
– En önemli özelliklerden biri de kontrol odasının işlevinden de anlaşılacağı üzere ışıklandırmadır; ekranda yansıma yapmayacak ve göz yormayacak ışıklar tercih edilmeli, örneğin florasanlar son tercih edilecek alternatifler olmalı. Genel araştırmaya göre güvenlik görevlileri izleme odalarındaki en rahat ve uzun süre izlenebilirliğe olanak veren ışık miktarı olarak loş ışığı, hatta kimi zaman karanlık ortamı tercih ettiklerini belirtiyorlar.
– Kontrol odasının yeri bakılması gereken öncelikli özelliktir; kamera kablolarının ulaşmasının kolay olduğu, merkezi, elektronik aletler için gerekli ortam koşullarını (ısı, nem…) sağlayabilecek şekilde yalıtılmış bir oda olmalıdır.
– Kontrol odasında pencere olması, güneş ışığı alabiliyor olması açısından iyidir; bu doğal ışık olacağından izleyicinin vücut sağlığı ve göz sağlığı açısından iyidir, uzun süre izlemelerde gözü daha az yorar.
Fakat dezavantajları da göz önünde bulundurmak gerekir: pencere demek beraberinde ekranda ışık yansıması, yüksek sıcaklık, aşırı gürültü… riski demektir.
– Oda; cihazların kümelenmiş, kontrol edilmesi zor şekilde durmalarına engel olacak büyüklükte olmalı.
– Kamera görüntüleri izleyici / izleyicilerin algılayabileceği şekilde yerleştirilmeli.
Bu hususta iki şeye dikkat etmek gerekir: görüş doğrultusu ve görüş açısı. Ekranlar ve görüntüler, güvenlik görevlisinin oturmasını planladığınız yerde hangi doğrultuda ne kadar geniş açılı ekran görüntü alabileceği göz önüne bulundurularak yerleştirilmeli.
Bu hususta iki şeye dikkat etmek gerekir: görüş doğrultusu ve görüş açısı. Ekranlar ve görüntüler, güvenlik görevlisinin oturmasını planladığınız yerde hangi doğrultuda ne kadar geniş açılı ekran görüntü alabileceği göz önüne bulundurularak yerleştirilmeli.
– Güvenlik görevlisinin klavye, mouse, joystick gibi ek araçlar kullanması gereken durumlar olabilir; bu araçlar ve kimi evraklar göz önünden bulundurularak kontrol odasında, güvenlik görevlisinin oturma konumunun önünde bir denetim masası olması gerekebilir.
4. Işık ve aydınlatma şartları incelenmeli
Kameraların görüntüleri algılarken yansıyan ışıktan yararlandığını bilmemiz gerekir. Özellikle CCTV kameraları seçerken ve yerleştirirken en önemli etken ışıktır diyebiliriz.
Öncelikle mekânın aydınlatmasına uygun kamera seçilmelidir:
– Oda; cihazların kümelenmiş, kontrol edilmesi zor şekilde durmalarına engel olacak büyüklükte olmalı.
– Kamera görüntüleri izleyici / izleyicilerin algılayabileceği şekilde yerleştirilmeli.
Bu hususta iki şeye dikkat etmek gerekir: görüş doğrultusu ve görüş açısı. Ekranlar ve görüntüler, güvenlik görevlisinin oturmasını planladığınız yerde hangi doğrultuda ne kadar geniş açılı ekran görüntü alabileceği göz önüne bulundurularak yerleştirilmeli.
Bu hususta iki şeye dikkat etmek gerekir: görüş doğrultusu ve görüş açısı. Ekranlar ve görüntüler, güvenlik görevlisinin oturmasını planladığınız yerde hangi doğrultuda ne kadar geniş açılı ekran görüntü alabileceği göz önüne bulundurularak yerleştirilmeli.
– Güvenlik görevlisinin klavye, mouse, joystick gibi ek araçlar kullanması gereken durumlar olabilir; bu araçlar ve kimi evraklar göz önünden bulundurularak kontrol odasında, güvenlik görevlisinin oturma konumunun önünde bir denetim masası olması gerekebilir.
4. Işık ve aydınlatma şartları incelenmeli
Kameraların görüntüleri algılarken yansıyan ışıktan yararlandığını bilmemiz gerekir. Özellikle CCTV kameraları seçerken ve yerleştirirken en önemli etken ışıktır diyebiliriz.
Öncelikle mekânın aydınlatmasına uygun kamera seçilmelidir:
– Eğer ışık seviyesi sabit ve daima aydınlık bir ortamda çalışılıyorsa sabit irisli kameralar tercih edilebilir. Bu maliyeti düşürecektir.
– Karanlık görüntüleme için kamera harici aksesuar kullanılabileceği gibi bu şartlara uygun kameralar da kullanılabilir; kamerayı ışık şartlarına göre seçmek maliyet açısından da kullanım açısından da daha makuldür.
– Ortam ışık şiddetini ölçmek için Luksmetre kullanılabilir. Işık şartlarına göre seçilebilecek kamera çeşitlerini yaklaşık değerler çerçevesinde belirtecek olursak:
(bkz: Tablo 1)
– Birkaç pencereli bir koridor gibi yoğun ışığın da gölgenin de bulunduğu alanlar olup olmadığını kontrol edin; bu alanları görüntülemek için WDR kameraları tercih edip görüntü kaybını minimuma indirebilirsiniz.
– Güneşin doğuş yönünü, araba farlarını, sokak aydınlatmalarını, floresan lambaların altlarını ve benzeri yüksek ışık ihtimallerini göz önünde bulundurarak kameraları bu alanlara direkt bakacak şekilde monte etmekten kaçınınız.
5. Montaj tipine karar verilmeli
Montaj yapılacak noktalara yaklaşık olarak karar verdikten sonra buraya hangi tip montajın gerektiğine karar verilir ve buna uygun ekipmanlar kullanılır; duvar montajı, tavan montajı gibi. Yapılacak montajla ilgili bir sorun olup olmadığına karar verilip eğer var ise ona uygun montaj aparatı kullanılmalı; yüzey düz değilse, kablo duvarın dışından çekilmek zorundaysa vs.
6. Kameralara ve yerleşimlerine karar verdikten sonra ekstra koruma ünitesi gerekip gerekmediğine karar verilmeli
Kameranın çalışma şartları düşünülerek kamera görüntüsüne zarar verecek, güvenliğini bozacak durumlar için önlem alınmalı.
Örneğin: aşırı rüzgârlı durumlar için direğin titreşiminin miktarı göz önünde bulundurulmalı ve gerekiyorsa destek sağlanmalı ya da başka yer seçilmeli, çok sıcak–çok soğuk hava şartları için kamera özellikleri bu durumları karşılayamıyorsa ısıtıcı–soğutucu temin edilmeli, IP derecesi eğer gerektiriyorsa yağmur–nem koruması sağlanmalı…
7. Güvenli bir çalışma ortamı, ekonomik ve sağlıklı bir görüntü için kablo seçiminin doğru yapılması gerekir.
Kamera Kablosu
Kameralarda temiz ses ve görüntü iletimi için kabolamanın koaksiyel kablolar veya fiberoptik kablolarla yapılması gerekir.
Dış mekân kullanımlarında metal ya da ağır şartlara dayanıklı kanallar kullanılmalı ve topraklama ihmal edilmemelidir.
CCTV sistemlerinde kullanılacak koaksiyel kablo çeşitlerini yaklaşık değerlerle şöyle sıralayabiliriz:
(bkz: Tablo 2)
– Kablolar güvenlik için PVC boruların içinden geçirilmeli ve bu boruların arasındaki mesafe min. 10 cm olmalı.
– RG59-U kablo kullanılacaksa 250 m’de 15 ohm, RG11-U kablo kullanılıyorsa 250 m’de 6 ohm DC dirençe sahip veya daha iyi olmalıdır.
– Daha uzun mesafelerde fiberoptik kablolar tercih edilmeli; cam veya plastik fiberlerden oluşan bu kablolar uzun mesafelerde diğer kablolardan daha temiz ve iyi iletim sağlar.
– Doğru topraklamanın güvenlik açısından öneminin yanında, bu aşamada yapılan hatalardan kaynaklı potansiyel fark görüntüde sorunlara yol açacağından kalite açısından da önemi vardır.
Güç Kablosu
– Harici mekanlarda en az “NNY”,
dahili mekanlarda ise en az “TTR” kablo standartlarına uygun kablo kullanılmalı.
– Genellikle 12 V DC, nadiren 24 V AC veya 220 V AC’dir.
– Bütün sistemin aynı merkezden kontrol edilmesini sağlamak ve farklı şebekelerden kaynaklanan problemleri minimize etmek amacıyla tüm sistemin iyi topraklama değerlerine sahip tek bir merkezden yapılması en sağlıklı neticeleri verecektir.
8. Mekânın Kamera Gereksinimlerine ve Ağ Yapısına bakılarak IP kamera kullanılıp kullanılmayacağına karar verilmeli
IP kamera özellikle izlenebilirlik açısından çok fazla olanak sunmakta ve belli bir sayının üzerinde kamera kurulacak büyük çaplı projelerde maliyeti de azaltmakta.
Mekânın ağ yapısı ile ilgili detaylar öğrenilmeli; gereksinimler arasında uzaktan izleme vb. gereksinimlerin olup olmadığı öğrenilmeli ve ihtiyaca göre IP kamera kurulup kurulmayacağına karar verilmeli.
9. Kablosuz kamera kullanımı düşünülüyorsa uygun şartlar olup olmadığı incelenmeli
Kablosuz sistemlerin görüntü kalitesi civardaki cihazların manyetik etkisi nedeni ile çok iyi olamayabilir, seste ve görüntüde parazitler olabilir.
Bu nedenle uygulanacak kablosuz sistemin ihtiyaç duyulan görüntü kalitesini verip vermediğine bakılmalı.
10. Kameraların kurulacağı yer ile kontrol odası arasında kablo geçiş yerleri belirtilmeli.
Kablo geçiş yerlerine göre takribi kablo mesafesi hesaplanmalı.
– Galeri, logar ve kablo kanalı gibi kablo geçiş alanları incelenmeli ve kablo geçişine uygun olduğundan emin olunmalı.
Doğru hesaplanamayan kablo mesafeleri, kabloların ara bağlantı ürünleri ile uzatılmasının sakıncalı olmasından dolayı çok büyük maddi kayıplar sebep olabilir.
11. Kurulum yapılacak alanın topraklaması kontrol edilmeli.
– Sistemin kaliteli görüntü vermesi toprak bağlantısı ile doğrudan ilgilidir. Keşif sırasında, sistemin beslemesinin bağlanacağı noktada toprak ölçümü mutlaka yapılmalıdır.
Toprak ölçümü için AVO metre kullanmak en kolay yöntemdir. Nötr ve toprak arasında AC0,5V ve altı gerilimler topraklamanın iyi yapıldığı bilgisini verir.
Eğer nötr ve toprak arasında gerilim okumuyorsanız, toprak ve nötr uçlarının birbirine bağlanmış olabileceğini düşünebilirsiniz.
– Kamera doğrudan metal bir yüzeye bağlanıyorsa, kameranın o metal yüzeyden toprak almayacak şekilde izole edilmesi gerekmektedir.
